Scrinium Classical Antiquity

Our Books

Browse our books below. You can also search for books.

  • Mythen moet je niet geloven! Mytheverklaringen uit de Oudheid. Vertaald en toegelicht. Damon, Budel, 2016. 192p. Paperback. 'Dat er aan kwakhistorici nooit gebrek is, heeft als voordeel dat we inmiddels genoeg voorbeelden hebben om systeem in de waanzin te herkennen. Eén karakteristiek is gebrek aan kennis van de hermeneuse, de wetenschappelijke methode om de bij de uitleg van oude teksten onvermijdelijke subjectiviteit te minimaliseren. Wanneer een kwakhistoricus een antieke tekst leest, interpreteert hij die strijk en zet naar zijn eigen theorie toe. (...) Wie negeert hoe antieke verhalen op hun onmiddellijke publiek zijn overgekomen, is echter als iemand die ergens naar luistert maar alleen hoort wat hij horen wil. In het pas verschenen Mythen moet je niet geloven! presenteert classicus Hugo Koning enkele voorbeelden van de wijze waarop de oude Grieken hun mythen lazen. Om te beginnen is daar Palaiphatos (vierde eeuw v.Chr.), die in zijn Ongelooflijke zaken rationaliserende verklaringen bood voor de vreemde sagen over monsters en helden. Daarbij neemt hij steeds aan dat een feitelijke kern verkeerd is begrepen. Mensen hadden bijvoorbeeld metaforen letterlijk genomen: Diomedes’ paarden aten geen mensenvlees, maar richtten hun eigenaar financieel ten gronde en waren in die zin 'menseneters'. Daidalos en Ikaros vlogen niet weg vanaf Kreta, maar voeren vliegensvlug - en die beeldspraak zou dus letterlijk zijn genomen. Palaiphatos meent ook dat misverstanden konden ontstaan als mensen iets onhandig beschreven: Niobe was een van de eersten die een beeld op haar graf kreeg en dus hadden mensen het over 'de stenen Niobe' die ze hadden gezien - vandaar de mythe dat ze zou zijn versteend. De Amazonen waren krijgers in oosterse kledij, die door hun vijanden werden aangezien voor vrouwen. Mocht het met deze twee typen verklaring niet lukken, dan oppert Palaiphatos dat een naam verkeerd moet zijn begrepen: verhalen over een vos die mensen bedreigde, gaan bijvoorbeeld terug op een rover die Vos heette. Het aardige is dat we deze vormen van (mis)duiding ook kennen uit historische teksten. In bijvoorbeeld de Historiën van Herodotos gaan voorspellingen in vervulling en ontstaan stoere verhalen door precies de typen misverstanden die Palaiphatos noemt ter verklaring van mythen. (...) Mythen moet je niet geloven! bevat vertalingen van nog twee andere antieke teksten over mythenuitleg, die allebei ook Ongelooflijke zaken heten. De eerste is van een Herakleitos die leefde in de eerste of tweede eeuw n.Chr., van de andere kennen we de auteur niet. Wat ontbreekt: geen van de drie auteurs komt op het idee mythen te interpreteren als beschrijvingen van natuurverschijnselen. Dergelijke uitleg ontbreekt in de Oudheid niet, maar is betrekkelijk zeldzaam. In feite is dat type duiding betrekkelijk recent ontstaan, bij geleerden als Giambattista Vico (1668-1744) en James Frazer (1854-1941). Mythen moet je niet geloven! is dus niet alleen een amusant boekje gewijd aan een curiositeit, maar is ook nuttig: het kan helpen kwakhistorici op betere ideeën te brengen. De inhoud verdient dan ook beter dan te worden opgeslagen in een boek in een bibliotheek – ze behoort gewoon online beschikbaar te zijn. Zolang dat niet zo is, is Mythen moet je niet geloven! echter een gewoon leuk boekje dat ik u van harte aanbeveel.' (JONA LENDERING in Mainzer Beobachter, 30.11.2016). € 16.90 (New) ISBN: 9789463400510

    Related keywords: